سایت جـامع آستـان وصـال شامل بـخش های شعر , روایت تـاریخی , آمـوزش مداحی , کتـاب , شعـر و مقـتل , آمـوزش قرآن شهید و شهادت , نرم افزارهای مذهبی , رسانه صوتی و تصویری , احادیث , منویـات بزرگان...

ترجمه خطبه سیدالشهدا در صبح عاشورا

شاعر : فتح الله قدسی
نوع شعر : مرثیه
وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
قالب شعر : قصیده

عَلَم از لا مکان چون در مکان زد سبط پیغمبر          حسین آن نورِ یزدان، سرِّ سبحان، جلوۀ اکبر

جـمال کُـنت کـنزاً آشکـارا شد ز مـخـفـیـّا          شه احببت ان اَعرف، نقاب افکند از منظر


شنیدم صبح عاشورا که آن مِهرِ جهان آرا          روان شد بی کس و تنها، به رزم فرقۀ کافر

گرفت آن نقطۀ توحید جا در مرکز میدان          چو پرگارش به گرد آمد، سپاه از ایمن و ایسر

به ارشاد آن کلام الله ناطق، در حدیث آمد          به آواز جَلی فرمود: که ای قوم ستم گستر

اگر دانـیـد من نسـل کـیم، دانـیـد اصلم را          که هم ارثِ جلالت از پدر دارم هم از مادر

ریاض ارض بطحایم، بهـار گـلشن یثرب          نهال باغ زهـرایم، گـلِ بسـتان پـیـغـمبـر

بود ختم رُسُل جدّم، که پا بر عرش اعلا زد          بود دست خدا بابم، کزو بگرفت انگشتر

به دیــوان بـقــا شـیــرازۀ اوراق امکـانـم          ز جـمع آفـریـنـش فَردم و ایجاد را دفـتر

دو گیتی را منم آمر، فَلَک بر دور من دائر          مَلَک از خدمتم فاخر، جهان را حضرتم مَفخَر

قلوب اهلِ بینش را منم مطلب، منم مقصد          سرای آفریـنش را، منم زینت، منم زیور

ز چهرم مِهر نورانی، سر اندر مِهرِ من فانی          کنم از نور پیشانی، جمال صبح را انور

فنا را چون شدم سالک، بقـا را آمدم مالک          دو عالم غـیر من هالک، منم وجه الله اکبر

دو گیتی عبد ومن شاهم، خدا بخشیده این جاهم          حسینم، صبغة اللهم، نه رنگ احمر و اصفر

حقـیقـت کعبۀ دلها، طوافِ کوی من باشد          که در حولش بود طائف، منا و مکّه و مشعر

شمـا آخَـر مسـلمانـیـد، می دانـید مهـمـانم!          ره آب از چه بر من بسته اید ای بی حیا کافر

خدا را گر مسلمانـید و من آخَر مسلمانم!          دریغ از آب مهمان را، ندارد هیچ بد گوهر

نگشت این گفته ها نافذ، برآن کفارسنگین دل          نشد این پندها راسخ، بر آن جمعـیّت منکر

بسان حلقه از هر گوشه بگرفته  گردش را          به دان تنگی که صرصر را نبود از هیچ سو معبر

یکی رمحش به پهلو زد، یکی شمشیر بر بازو          یکی زد بر دلش پیکان، یکی بر سینه اش خنجر

نبودی غـیر تـسـلـیـماً لأمـر الله گـفـتارش          در آن ساعت که می زد تیرها بر پیکرش نشتر

رضا وصبر وسلمی از وجودش درشهود آمد          که گاه امـتحان ظاهـر نشد از هـیچ پـیغمبر

تحمّل کرد در عـالم، چنان کـوه بلائی را          که از یک پاره اش گردید پشت اولیا چنـبر

اگربرقی به جستی زین بلا البرزِ امکان را          چنان بر خویش لرزیدی که طفل ازغرّش تندر

خلیل حق اگر مجروح دیدی حلق اصغر را          پسر بگذاشتی خود را نهادی کارد بر حَنجَر

بجای ماه با نـاخن، نبی بشکـافـتی دل را          بدیدی منشق از شمشیر، اگر فرق علی اکبر

شنیدی این مصیبت را، گراز روح القدس، یسی          گزیدی بطن مریم را، نزادی هرگز از مادر

اگر رشحی از این طوفان،گرفتی نوح را برجان          ز بیم انداختی خود را، به قَعر لُجّة اخضر

نسیمی گر وزیدی بر سلیمان زین مصیبت ها          چنان بگریختی از وی، که خیل پشّه از صرصر

گر این بارامانت را فلک بردوش می کردی          چنان پشتش خم آوردی، که سودی روی بر اَغبَر

از این بحر بلا گر قطره ای می ریخت بر موسی          نهان می شد در آب نیل یا در اشکم اژدر

اگر ایّوب را بودی خبر از حال سجادش          نمی خواندی دگر خود را، ز قوم صابرین اصبر

گر این خونین کواکب،آمدی درخواب یوسف را          بخفتی تا ابد از خوف این تعـبیر در بستر

گراین بحر قضا یک لطمه می افکند یونس را          ز خوف اندر دل ماهی، نهان می گشت تا محشر

زبام ای طاس کیهان، طشت زرّینت نگون گردد          سر از سرّ خدا برداشتی، هشتی به طشت زر

جهانا این چه عدوان است، رویت نیلگون گردد          جمال الله را سیـلی زنی، بر چهرۀ دخـتر

خیام آل عـصمت را به باد سوختن دادی          چرا نگرفته آتش در تو ای خرگاه نه چادر

ز داس ماه نو ای آسمان دستت قلم گردد          که بدرودی گلستان نبی را لاله و عـبهـر

چنین بوده است کردار جهان پیوسته با نیکان          « فوادا» گر به نیکان عشق داری از جهان بگذر

نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.



عَلَم از لا مکان چون در مکان زد سبط پیغمبر        حسین آن نورِ یزدان، نار امکان ،جلوه اکبر


شنیـدم عصر عاشورا کـه آن مِهـرِ جهان آرا          روان شد بی کس و تنها، به رزم فـرقۀ کافر